مادربرد، یک مدار چاپی (PCB) است که به اجزای مختلف کامپیوتر این امکان را می دهد که با یکدیگر در ارتباط باشند. وقتی از بالا به پایین به یک مادربرد نگاه می کنید، مجموعه ای از مدارها، ترانزیستورها، خازن ها، اسلات ها، کانکتورها، هیت سینک ها و بسیاری موارد دیگر را می بینید که با یکدیگر ترکیب شده اند تا سیگنال ها و برق مسیر خود را در کامپیوتر پیدا کنند و اجزای مختلف به یکدیگر وصل شوند.
وقتی کامپیوتری را اسمبل می کنیم، انتخاب بهترین مادربرد، بخشی جدایی ناپذیر از این فرآیند است، اگرچه کارت گرافیک و CPU اغلب بیشتر مورد توجه کاربران هستند. هر بخش PC شما به مادربردی وصل می گردد، که انتخاب کردید. فرم فاکتور مادربرد، اندازه کامپیوتر شما را و اینکه چقدر می توانید به آن پورت های مختلف وصل کنید، را مشخص می کند و چیپ ست/ سوکت CPU تعریف می کند که چه نوع پروسسوری را می توانید نصب کنید.
وقتی تصمیم به خرید مادربرد می گیرید، باید اطمینان حاصل کنید که این محصول با نیازهای امروز و آینده شما مطابقت داشته باشد. اگر مطمئن هستید که در آینده نمی خواهید سیستم خود را آپدیت کنید، مادربردی متناسب با نیاز امروز خود انتخاب کنید. اما اگر فکر میکنید که بعدها کامپیوتر خود را ارتقا میدهید، مطمئن شوید که مادربرد شما نیازهای آتی شما را نیز برآورده می کند.
در این مقاله، شما را با راهنمای گام به گام خرید مادربرد آشنا می کنیم تا بتوانید بر حسب نیاز و بودجه خود بهترین انتخاب را داشته باشید. با ما همراه باشید.
اولین تصمیمی که باید بگیرید این است که چه CPU را میخواهید به عنوان مغز کامپیوتر خود انتخاب کنید، اینتل یا AMD. انتخاب CPU، گزینه های سازگار با چیپ ست شما را مشخص خواهد کرد. بعد از انتخاب شرکت سازنده CPU، مادربردی را انتخاب کنید که از سوکت و چیپ ست متناسب استفاده کند. یک سوکت پردازنده، مکانیسمی است که از طریق آن یک CPU به مادربرد وصل می گردد. یک چیپ ست، نرم افزار و سخت افزاری است که با یکدیگر ترکیب می شوند تا به اجزای مختلف این امکان را بدهند که با یکدیگر در ارتباط باشند.
شما نیاز ندارید بدانید که یک چیپ ست دقیقا چطور ساخته می شود، اما باید مادربردی را انتخاب کنید که چیپ ست و سوکتی متناسب با CPU شما داشته باشد. همچنین، این مطلب بسیار اهمیت دارد که بدانید چیپ ست های مختلف ترکیبات مختلفی از اجزا مانند رم، کارت گرافیک و دیگر قطعات را پشتیبانی می کنند.
مادربردها، سایزهای مختلفی دارند. این بدان معنی است که شما در ساخت PC خود انعطاف پذیری بالایی دارید. اگر فضای زیادی دارید، ممکن است از کیس با اندازه کامل استفاده کنید، در حالیکه اگر یک کامپیوتر سینما خانگی جمع می کنید، احتمالا کیس کوچکتری می خواهید.
استانداردهای مادربرد نه تنها اندازه ی مادربردها بلکه تعداد مولفه هایی را که پشتیبانی می کنند، را تعیین می کنند. این استانداردها عبارتند از Mini-ITX، MicroATX و ATX.
مهمترین مسئله این است که می خواهید چه سایز PC را خریداری یا اسمبل کنید، چه تعداد مؤلفه را می خواهید اکنون و در آینده پیکربندی کنید و سپس مادربردی را انتخاب کنید که با نیازهای شما تطابق کامل داشته باشد.
مادربردها قادر هستند که مولفه های زیادی مانند کارت گرافیک، کارت صدا، کارت شبکه، دستگاه های ذخیره سازی و اتصالات و موارد دیگر را علاوه بر CPU به یکدیگر ارتباط دهند. در سال های اخیر، پورت های اکسپنشن زیادی وجود داشته اند، اما خوشبختانه با گذر زمان این پورت ها بسیار ساده تر شدند. امروزه، با پورت های PCIe یا Peripheral Component Interconnect Express سروکار دارید.
PCIe مهمترین پورت است که امروزه برای اتصال بیشتر مولفه ها از آن استفاده می شود. اسلات PCIe چهار اندازه دارد و آخرین استاندارد آن PCIe 3.0 است. این چهار سایز، عملکرد اتصال و اندازه آن را مشخص می کند.
چهار اندازه اسلات عبارتند از x1، x4، x8 و x16 که x4 و x16 رایج ترین هستند. مادربردها از نظر تعداد اسلات و محل قرارگیری اسلات ها با یکدیگر فرق دارند.
PCIe x1 معمولا برای مواردی مانند USB و SATA expansion و اسلات بلندتر PCIe x16 معمولا برای کارت گرافیک، کارت RAID، و ذخیره سازی بسیار سریع PCIe مانند Intel’s Optane 905 SSD استفاده می شود. اگر تنها می خواهید یک کارت گرافیک، دو درایو SATA/M.2 و یک ضبط ویدئویی یا کارت صدا نصب کنید، باید به سراغ بردهای ATX یا میکرو ATX، که حداقل یک اسلات x16 و یک یا دو اسلات x1 دارند، بروید.
تمامی PCها نیاز به روشی دارند تا اطلاعات را به صورت تصویری نشان دهند. ساده ترین مثال، نمایش تصویر روی مانیتور است. مولفه ای که این کار را انجام می دهد، کارت گرافیک یا GPU است. شما در هنگام خرید مادربرد باید مطمئن شوید که مادربرد شما میتواند کارت گراافیک را پشتیبانی کند یا نه.
امروزه، بیشتر GPUها از طریق اسلات PCIe وصل می شوند و بیشتر آنها از اسلات های PCIe x 16 استفاده می کنند. علاوه بر این، بیشتر GPUها قدیمی نیاز به PCIe 3.0 یا بالاتر دارند. مسئله دیگر عرض اسلات PCIe است و بیشتر GPUها نیاز به عرض دو اسلات دارند.
در حالیکه کامیپوتر شما فعال است و کار می کند، CPU شما نیاز به ذخیره سازی اطلاعات دارد. این اطلاعات در حافظه با دسترسی تصادفی یا RAM ذخیره می گردد و امروزه کامپیوترها حداقل 4 گیگابایت حافظه RAM نیاز دارند.
رم از طریق اسلات مستطیلی به نام DIMM به مادربرد وصل می شود. تعداد اسلات های DIMM در مادربرد، مشخص می کند که چه تعداد رم شما می توانید اضافه کنید و این عدد از 2 تا 8 تغییر می کند.
وقتی مادربرد خود را انتخاب می کنید، مطمئن شوید که اسلات های کافی داشته باشد، می تواند از میزان رم که قصد دارید روی کامپیوتر خود قرار دهید و از سریعترین رم که می خواهید خریداری کنید، پشتیبانی نماید. به عنوان مثال، اگر می خواهید با 8 گیگابایت رم شروع کنید و سپس به 16 گیگابایت ارتقا دهید، و مادربرد شما 4 اسلات DIMM دارد، با یک کیت با دو اسلات DIMM چهار گیگابایت شروع کنید، چون بعدها میتوانید کیت دیگری را اضافه کنید.
امروزه، بیشتر بردهای اصلی 4 رم دارند، اگرچه مدل های Mini-ITX اغلب تنها دو اسلات دارند، و بردهای HEDT معمولا 8 اسلات دارند. تعداد اسلات ها، تعداد رم هایی را مشخص می کند که می خواهید روی سیستم خود نصب کنید.
برای اینکه از PC خود استفاده کنید، نیاز دارید وقتی کامپیوتر شما خاموش است، سیستم عامل، اپلیکیشن ها و داده را ذخیره کنید. شما باید بین هارد درایو با پلاترهای چرخان که داده را ذخیره می کند و درایو حالت جامد یا SSD که داده را در حافظه فلش بسیار سریع تر ذخیره می کند، انتخاب کنید. HDDها به نسبت فضای ذخیره سازی که در اختیار کاربر قرار می دهند ارزان تر هستند، در حالیکه قیمت SSDها بالاتر است اما سرعتی بیشتری دارند.
تعداد کمی کانکتور ذخیره سازی وجود دارد که در هنگام خرید مادربرد باید به آنها دقت کنید. مواردی که باید به آنها دقت کنید، نوع اتصالات و تعداد آنها است. برخی از این اتصالات داخلی، و برخی خارجی هستند.
متداول ترین اتصال ذخیره سازی، ATA سریال، یا SATA است. SATA، در ویرایش سوم خود قرار دارد و SATA 3.0 اتصالی است که سرعت انتقال 6Gb/s را فراهم می کند.
شما میتوانید HDDها و SSDها را با هم خریداری کنید که از اتصالات SATA 3.0 پشتیبانی می کنند، و مادربردها میتوانند دارای چندین پورت ساتا باشند.
چندین روش برای اتصال اجزای مختلف به مادربرد مانند PCIe، اسلاتهای DIMM و ارتباطات ذخیره سازی وجود دارد. اتصالات دیگری هم هستند که امروز مادربردهای میتوانند پشتیبانی کنند. به همین خاطر، در هنگام انتخاب مادربرد خیلی دقیق نیازهای خود را بررسی کنید.
برخی اتصالات، مستقیم روی مادربرد قرار گرفته اند. شما باید بررسی کنید که کیس شما از چه پورتهایی پشتیبانی میکند و مطمئن شوید که مادربرد شما اتصالات داخلی موردنیاز را ایجاد می کند یا خیر. این اتصالات شامل انواع هدرهای on-board است که از مواردی چون فن ها، پورت های USB خارجی، سیستم های لایتینگ RGB، و انواع محصولات است.
همیشه بخش I/O را در مادربرد چک کنید تا از وجود پورت هایی که نیاز دارید مطمئن شوید. در ادامه، لیستی از پورت های رایج را مشاهده می کنید:
ممکن است در حال حاضر به پورت هایی مانند USB 3.1 Gen 2 یا Type-C نیاز نداشته باشید، اما در آینده ای نزدیک وجود این پورت ها به شما کمک می کنند.
کلام آخر
مادربرد یکی از اجزای اصلی کامپیوتر شما است که قطعات مختلف را به یکدیگر ارتباط می دهد. زمانیکه قصد دارید مادربردی را خریداری کنید باید مولفه های زیادی را در نظر بگیرید تا دستگاه شما متناسب با نیاز امروز و فردا شما باشد. در این مقاله، سعی کردیم مواردی که قبل از خرید نیاز به بررسی آنها دارید را با هم دنبال کنیم تا بهترین تصمیم را بگیرید.